แจงยังไม่มีชุดตรวจโควิดคนทั่วไป อย.ย้ำให้รอเวอร์ชั่นที่มีคู่มือการใช้ คาดเริ่มกระจายขายได้ในสัปดาห์นี้

อย.เผยเตรียมขึ้นทะเบียนชุดตรวจโควิด-19 ด้วยตนเอง 5 รายในสัปดาห์นี้ ก่อนทยอยส่งขายใน รพ.-คลินิก-ร้านยา ด้าน สธ.ย้ำไม่จำเป็นต้องซื้อมาตรวจทุกคน-หวั่นให้ผลผิด แนะกลุ่มเสี่ยงไปตรวจสถานพยาบาล

นพ.สุรโชค ต่างวิวัฒน์ รองเลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) เปิดเผยในการแถลงข่าวเรื่องชุดตรวจโควิด-19 Antigen Test Kit เมื่อวันที่ 15 ก.ค. 2564 ระบุว่า หลังจาก รมว.สาธารณสุข ลงนามในประกาศเมื่อวันที่ 12 ก.ค.ที่ผ่านมา เพื่อให้ใช้ชุดตรวจ Antigen Test Kit ด้วยตนเองได้ อย่างไรก็ตามขณะนี้ยังไม่มีชุดตรวจใดที่ขึ้นทะเบียนกับ อย. ที่ใช้กับประชาชนทั่วไป

ทั้งนี้ บริษัทต่างๆ อยู่ระหว่างการยื่นเอกสารวิธีการใช้สำหรับประชาชน เช่น การแยงจมูกต้องลึกแค่ไหน ทำอย่างไร อ่านผลอย่างไร ทิ้งอย่างไร เป็นต้น เพื่อขึ้นทะเบียนการใช้ในประชาชน โดยคาดว่าภายในสัปดาห์นี้จะมี 5 บริษัทที่ขายประชาชนทั่วไปได้ และจะเริ่มกระจายชุดตรวจไปขายในสถานพยาบาล คลินิก และร้านขายยา เพื่อให้คำแนะนำในการใช้แก่ประชาชน ซึ่งคาดว่าในสัปดาห์ถัดไปจะมีการทยอยขึ้นทะเบียนรายอื่นๆ อีก โดย อย.จะนำชื่อบริษัทที่ขายได้สำหรับประชาชนประกาศบนเว็บไซต์

"ชุดตรวจที่ใช้กับสถานพยาบาลจะไม่จำหน่ายให้ประชาชนทั่วไป เพราะชุดตรวจในประชาชนทั่วไปจะมีข้อความบนกล่องว่าใช้กับประชาชนทั่วไปได้ และในกล่องจะมีคำอธิบายการใช้ ดังนั้นที่เห็นขายในทางออนไลน์ขณะนี้ เป็นสินค้าที่อาจไม่ได้ขึ้นทะเบียนกับ อย. หรือขึ้นทะเบียนแต่เป็นเฉพาะใช้สถานพยาบาล ซึ่งหากซื้อไปอาจเป็นชุดตรวจที่ไม่เหมาะสม ไม่มีคุณภาพ หรือไม่มีคำอธิบายที่จะเอาไปใช้ต่อ" นพ.สุรโชค กล่าว

นพ.ธงชัย กีรติหัตถยากร รองปลัดกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) กล่าวว่า การใช้ชุดตรวจ Antigen Test Kit รู้ผลรวดเร็วภายใน 15-30 นาที ก่อนหน้านี้ไม่นำมาใช้ทั่วไป เนื่องจากการตรวจด้วยวิธีมาตรฐาน RT-PCR ยังรองรับจำนวนผู้ป่วยได้ แต่ในปัจจุบันมีผู้ติดเชื้อและกลุ่มเสี่ยงเป็นจำนวนมาก ทำให้ความต้องการตรวจมากขึ้น จึงนำชุดตรวจมาใช้ในสถานพยาบาลก่อนเพื่อลดความแออัด และจะมีการจำหน่ายชุดทดสอบด้วยตนเอง แต่ย้ำว่าไม่จำเป็นต้องซื้อมาตรวจทุกคน

นพ.ธงชัย กล่าวว่า หากมีประวัติเสี่ยงหรือมีอาการ จึงแนะนำให้ไปโรงพยาบาล คลินิกชุมชนอบอุ่น ศูนย์บริการสาธารณสุข กทม. หรือหน่วยตรวจเคลื่อนที่ ซึ่งจะมีการตรวจด้วยชุดทดสอบ รู้ผลรวดเร็ว และมีระบบวางแผนดูแลรักษา เช่น อาการเล็กน้อยหรือไม่มีอาการ สามารถดูแลรักษาที่บ้านได้ หากมีอาการรุนแรงขึ้นจะส่งต่อไปโรงพยาบาล หรือหากมีอาการรุนแรงตั้งแต่แรกก็จะส่งไปโรงพยาบาล
"ผู้ที่ตรวจด้วย Antigen Test Kit หากเป็นผู้เสี่ยงและผลเป็นลบ จะให้ตรวจซ้ำอีกครั้งใน 3-5 วัน หรือเมื่อมีอาการ ส่วนผู้ที่ซื้อชุดทดสอบมาตรวจด้วยตนเอง เมื่อผลเป็นบวก แนะนำให้ติดต่อสายด่วน สปสช. 1330 เพื่อประสานหน่วยบริการใกล้บ้านให้การดูแลรักษาตามอาการต่อไป" นพ.ธงชัย กล่าว

ด้าน นพ.ศุภกิจ ศิริลักษณ์ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กล่าวว่า การใช้ชุดตรวจโควิด-19 มีข้อควรระวังเรื่องผลบวกปลอม คือร่างกายไม่มีเชื้อแต่ผลตรวจเป็นบวก ซึ่งสาเหตุอาจมาจากการปนเปื้อนสารต่างๆ หรืออาจติดเชื้อไวรัสบางชนิดที่ชุดทดสอบแยกไม่ออก หรือขั้นตอนการตรวจไม่ถูกต้อง จึงเป็นเหตุผลว่าถ้าผลเป็นบวกต้องตรวจ RT-PCR ซ้ำว่าเป็นผู้ติดเชื้อจริงๆ

ในส่วนของผลลบลวง คือผลตรวจเป็นลบแต่ร่างกายมีไวรัส เนื่องจากเชื้อมีน้อยจนตรวจไม่พบ จึงต้องตรวจซ้ำ 3-5 วัน หรือเมื่อมีอาการ หรืออาจดำเนินการไม่เป็นไปตามขั้นตอนที่ชุดตรวจกำหนดไว้ ดังนั้น ก่อนตรวจด้วยตนเองให้ประชาชนอ่านทำความเข้าใจก่อน อาจชมคลิปวิธีการใช้ที่ถูกต้องในเว็บไซต์กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์

"ชุดตรวจมีลักษณะไม่แตกต่างกันมากนัก คือตลับทดสอบมีหลุมและแถบกระดาษกรองด้านล่าง มีตัวอักษร C และ T, ไม้สวอปพันสำลีในแพคเกจที่ซีลอย่างดี และขวดน้ำยาในการตรวจ วิธีการใช้ให้นำไม้สวอปมาเก็บตัวอย่างจากจมูกวน 5-6 รอบ ทั้ง 2 ข้าง นำมาจุ่มลงในหลอดน้ำยา หมุนวนให้สารคัดหลั่งผสมกับน้ำยา จากนั้นจึงหยดใส่หลุมบนตลับ รอ 15 นาที" นพ.ศุภกิจ กล่าว

นพ.ศุภกิจ กล่าวอีกว่า ขอย้ำว่าไม่ควรตรวจในที่มีคนจำนวนมาก เพราะอาจไอจามกระเด็นใส่ผู้อื่น แต่ควรอยู่ในพื้นที่สะอาด และทำความสะอาดโต๊ะ โดยการอ่านผลนั้น ตัว C ต้องมีขีดขึ้น หากไม่มีขีดแสดงว่าการตรวจใช้ไม่ได้ หากตัว T ขึ้นขีดคือผลบวก ตัว T ไม่ขึ้นขีดคือผลลบ หลังจากการใช้ให้เก็บใส่ถุงขยะและใช้น้ำยาฆ่าเชื้อทำความสะอาดเพิ่มเติม