รบ.แจงปมไทยไม่ได้วัคซีน COVAX เหตุอยู่กลุ่มรายได้เท่า 'สิงคโปร์-บรูไน' ระบุเจรจาตรงกับผู้ผลิตเหมาะสมที่สุด

โฆษกรัฐบาลย้ำไทยไม่ได้สิทธิรับวัคซีนฟรีจาก COVAX ชี้เจรจาตรงกับผู้ผลิตเป็นทางเลือกที่เหมาะสมกว่า ระบุรัฐบาลไม่ปิดกั้นการเจรจา COVAX ในอนาคตหากปรับเงื่อนไข-ข้อเสนอ

นายอนุชา บูรพชัยศรี โฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี ชี้แจงเมื่อวันที่ 14 ก.พ. 2564 ถึงกรณีกระแสข่าวที่ว่าไทยตกขบวนรับวัคซีนฟรีจากโครงการโคแวกซ์ (COVAX) โดยระบุว่า ประเทศไทยไม่เข้าข่ายได้รับความช่วยเหลือวัคซีนฟรี หรือให้ซื้อได้ในราคาถูกจากโครงการ COVAX เนื่องจากจัดอยู่ในระดับประเทศที่มีรายได้ปานกลางจนถึงระดับสูง เช่นเดียวกับประเทศอื่นในอาเซียนอย่าง บรูไน สิงคโปร์ และมาเลเซีย

ทั้งนี้ มีเพียง 6 ประเทศในอาเซียนที่ได้รับวัคซีนฟรี ได้แก่ กัมพูชา อินโดนีเซีย ลาว เมียนมา ฟิลิปปินส์ และเวียดนาม ซึ่งหากประเทศไทยต้องการเข้าร่วมโครงการการจัดซื้อวัคซีนผ่าน COVAX จะต้องจ่ายเงินซื้อวัคซีนเองด้วยงบประมาณที่สูง และมีความเสี่ยงค่อนข้างมาก โดยเป็นการจ่ายเงินจองล่วงหน้าไปก่อนแต่ไม่ทราบแหล่งที่มาของผู้ผลิต และไม่สามารถระบุวันเวลาที่แน่ชัดสำหรับการรับวัคซีนด้วย

นายอนุชา กล่าวว่า เมื่อพิจารณาถึงข้อจำกัดที่มีทั้งหมดในการเข้าร่วมโครงการ COVAX แล้ว การที่ประเทศไทยทำความตกลงซื้อวัคซีนโควิด-19 จากผู้ผลิตโดยตรงจึงเป็นทางเลือกที่เหมาะสมภายใต้ข้อจำกัดต่างๆ เนื่องจากมีความยืดหยุ่นกว่า สามารถต่อรองราคาและเงื่อนไขได้โดยตรงกับผู้ผลิต

สำหรับโครงการ COVAX นั้นเกิดขึ้นภายใต้ความร่วมมือของกลุ่มพันธมิตรความร่วมมือด้านนวัตกรรมเพื่อรับมือโรคระบาด (CEPI) องค์กรกาวี (Gavi) และองค์การอนามัยโลก (WHO) ซึ่งจัดตั้งขึ้นเพื่อสนับสนุนการเข้าถึงวัคซีนโควิด-19 ของประเทศต่างๆ ทั่วโลกอย่างเท่าเทียมกัน

อย่างไรก็ตาม ประเทศไทยได้ส่งหนังสือแสดงเจตนารมณ์เข้าร่วมตั้งแต่ช่วงต้นของโครงการแล้ว แต่เนื่องจากกรอบการจัดสรรวัคซีนและข้อตกลงการจองวัคซีนที่กำหนดโดย WHO ในช่วงเวลานั้น เป็นช่วงต้นของการพัฒนาวัคซีนทั้งสิ้น ซึ่งหมายความว่าแม้ว่าทำการจองไปแล้ว จะยังไม่ทราบว่าวัคซีนที่จองไปแล้วนั้นจะประสบความสำเร็จหรือไม่

"รัฐบาลได้ตัดสินใจอย่างรอบคอบท่ามกลางข้อจำกัดและบริบทหลายด้าน ผ่านคณะทำงานที่กระทรวงสาธารณสุขได้ตั้งขึ้น ซึ่งมีผู้เชี่ยวชาญทั้งในด้านวิชาการ กฎหมาย การเงิน เพื่อร่วมกันพิจารณาเงื่อนไขของการทำข้อตกลงสั่งจองวัคซีน จึงเป็นการตัดสินใจบนพื้นฐานระหว่างผลประโยชน์และความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น เพราะอาจจะไม่ได้รับวัคซีนหากการพัฒนาไม่สำเร็จ ล่าช้า และจำเป็นต้องเสียเงินค่าจองล่วงหน้า" นายอนุชา ระบุ

ขณะเดียวกันโฆษกรัฐบาลยืนยันว่า เมื่อคำนึงถึงประโยชน์ของประชาชนไทยเป็นหลัก รัฐบาลไม่ปิดกั้นการเจรจากับที่ใดหาก COVAX ปรับเงื่อนไขรวมถึงข้อเสนอต่างๆ ซึ่งหากไทยเห็นว่าเป็นประโยชน์ก็ยังสามารถทำข้อตกลงผ่าน COVAX ได้ในอนาคต