“คนจนคงแย่”

ความกังวลเริ่มขยายตัวหลังรัฐบาลประกาศทบทวนโครงการ 30 บาท

หมายเหตุ : นสพ.บางกอกโพสต์เมื่อวันที่ 27 มิถุนายน 2560 ตีพิมพ์บทความเรื่อง The poor would be doomed. มีประเด็นน่าสนใจ UC News จึงได้แปลเพื่อเผยแพร่ดังนี้

ความกังวลเริ่มขยายตัวหลังรัฐบาลประกาศทบทวนโครงการ 30 บาท

ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในแวดวงสาธารณสุขต่างทุ่มเถียงกันอย่างเผ็ดร้อนหลังทราบข่าวว่าระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติหรือบัตรทอง 30 บาทอาจถึงคราวต้องยกเลิกหรือปรับเปลี่ยนโดยใช้ระบบร่วมจ่ายอันเป็นส่วนหนึ่งของการแก้ไขพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ

ข่าวนี้สร้างความตระหนกต่อชนชั้นกลางและรากหญ้าซึ่งพึ่งพาความคุ้มครองของโครงการดังกล่าวในยามเจ็บไข้ได้ป่วยมาตลอด 15 ปีนับตั้งแต่ก่อตั้งโครงการ ปัจจุบันโครงการ 30 บาทดูแลคนไทยราว 48 ล้านคนซึ่งไม่อยู่ในสวัสดิการข้าราชการสำหรับเจ้าหน้าที่ของรัฐและประกันสังคมสำหรับลูกจ้างขึ้นทะเบียน และแน่นอนว่าค่ารักษาพยาบาลสูงลิ่วนั้นก็ยังคงเป็นสิ่งเกินเอื้อมสำหรับคนยากจน

รัฐบาลได้เปิดรับฟังความคิดเห็นต่อการแก้ไขพระราชบัญญัติจากประชาชนใน 4 ภาค ทว่าการประชุม 3 ใน 4 วาระกลับล้มเหลวไม่เป็นท่าจากการก่อหวอดของนักเคลื่อนไหวสาธารณสุข อย่างไรก็ดีนายกรัฐมนตรีพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชายืนยันว่าโครงการบัตรทอง 30 บาทจะยังคงดำเนินต่อไป และย้ำต่อว่าคนไทยจะยังคงสามารถใช้สวัสดิการบัตรทองแม้ได้แก้ไขพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ

ด้าน นพ.ปิยะสกล สกลสัตยาทร รมว.สาธารณสุข เผยว่า การแก้ไขพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติมีเป้าหมายเพื่อแก้ไขปัญหาการใช้จ่ายผิดวัตถุประสงค์ของหน่วยงานสาธารณสุขและจะไม่ส่งผลกระทบต่อผู้ถือบัตรทอง  กระนั้นนักเคลื่อนไหวก็ตั้งข้อสังเกตว่าภาคประชาชนอาจไม่ได้มีส่วนร่วมเพียงพอในการแก้ไขพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติดังกล่าว

ระหว่างที่การทุ่มเถียงยังคงดำเนินต่อไปนี้ลองมาฟังเสียงประชาชนบางส่วนจากหลากหลายอาชีพซึ่งอาศัยสวัสดิการรักษาพยาบาลอย่างใดอย่างหนึ่งเพื่อติดตามว่าพวกเขาทำอย่างไรเมื่อเกิดเจ็บไข้และการใช้สิทธิบัตรทอง 30 บาท

ปราณี  เทพรัตน์

อายุ: 50 ปี

อาชีพ: แม่บ้าน

ไปรักษาที่ไหน?

เป็นอะไรก็ไปโรงพยาบาล  แต่ก็ไปหลายที่นะ  แล้วแต่ว่าเป็นอะไร

สวัสดิการรักษาพยาบาลที่ใช้?

ฉันใช้บัตร 30 บาทของโรงพยาบาลคลองเตยกับโรงพยาบาลเจริญกรุง อะไรๆ มันก็สะดวกขึ้น 

สวัสดิการรักษาพยาบาลของครอบครัว?

ครอบครัวฉันก็มีสามีกับลูกชายอีกคน ก็ใช้บัตร 30 บาททั้งคู่ ตั้งแต่สามีใช้บัตร 30 บาทก็ไม่ต้องใช้ประกันสังคมเลย

ถ้ายกเลิกบัตรทอง 30 บาท?

ถ้าเขายกเลิกจริงก็คงกระทบหนัก ยิ่งเป็นคนจนแล้วก็ยิ่งแย่ไปใหญ่ อย่างคนที่อยู่ตามบ้านนอกนี่แค่หาค่ารถมาโรงพยาบาลก็หนักอยู่แล้ว  ถ้าต้องจ่ายค่ารักษาเองอีกก็ยิ่งเป็นภาระหนักไปอีก

.....................................

พนม นิจเจริญ

อายุ: 60 ปี

อาชีพ: ว่างงาน

ไปโรงพยาบาลบ่อยไหม?

ฉันเป็นทั้งเบาหวาน ความดันสูง แล้วก็หืด ต้องไปโรงพยาบาล 3 เดือนครั้ง ฉันก็ใช้บัตรทอง 30 บาทประจำ แต่เพราะบ้านฉันอยู่นครนายกบัตรของฉันเลยใช้ได้แต่โรงพยาบาลที่นครนายก ฉันย้ายมาเลี้ยงหลานที่กรุงเทพฯ แต่ยังดีที่สามีเป็นข้าราชการเกษียณเลยได้ใช้สิทธิรักษาของสามีอยู่ที่กรุงเทพฯ

ฉันเคยเจ็บคอมาครั้งแล้วไปรักษาที่โรงพยาบาลจุฬาฯ แล้วโดนเรียกค่ารักษาตั้ง 30,000 บาท สามีกับลูกเขยขอให้เจ้าหน้าที่โรงพยาบาลนครนายกทำเรื่องสิทธิค่ารักษาที่โรงพยาบาลจุฬาฯ ให้ ตั้งแต่นั้นฉันก็จ่าย 30 บาทมาตลอด ถ้าไม่มีโครงการ 30 บาทฉันก็คงแย่ไปแล้ว

คิดอย่างไรถ้ารัฐยกเลิกโครงการ 30 บาท?

ฉันอยากให้โครงการนี้มีต่อไปนะเพราะคนจนเยอะแยะไปหมด คนรวยน่ะเขาไม่ใช้หรอก เขาอยากได้ยาดีๆ และจ่ายได้  โครงการ 30 บาทน่ะสำหรับคนจนกับคนฐานะปานกลาง

เห็นด้วยไหมหากผู้ป่วยต้องช่วยรัฐสมทบค่ารักษา?

ที่โรงพยาบาลนครนายกนะเขาเลี้ยงข้าวต้มไก่ให้คนไข้เบาหวานทุกแปดโมงเช้า แล้วเขาก็ตั้งกล่องบริจาคไว้เผื่อมีใครอยากช่วยเงิน คนมีเยอะก็น่าจะช่วยคนมีน้อย แต่นั่นก็เรื่องของเขา

.....................................

วราภรณ์ ทองชลี

อายุ: 43 ปี

อาชีพ: เจ้าของแผงขายโรตีและกาแฟ

สวัสดิการรักษาพยาบาลที่ใช้?

ฉันกับลูกสาวใช้บัตร 30 บาทกันทั้งคู่  ที่ชอบที่สุดของโครงการ 30 บาทก็เรื่องสิทธิการรักษาฉุกเฉินที่ให้รักษาฉุกเฉินได้ ฉันเคยเผลอทำมีดบาดเลือดทะลักมาครั้ง  ตอนนั้นไปรักษาฉุกเฉินกับคลินิกที่ขึ้นกับโรงพยาบาลจุฬาฯ แล้วไม่ต้องจ่ายแม้แต่บาทเดียว

หากยกเลิกโครงการบัตรทอง 30 บาท?

ได้ยินมาเหมือนกันว่าเขาจะยกเลิกโครงการแต่ก็ไม่อยากให้เขาเลิกนะ ถ้าเลิกโครงการ 30 บาทนี่คนจนคงกระทบหนักเลย  แค่ค่ารถจากบ้านมาโรงพยาบาลก็แพงอยู่แล้ว ไหนจะต้องมาจ่ายค่ารักษาแพงๆ อีก

.....................................

อนุวัติ  วนาแก้ว

อายุ: 52 ปี

อาชีพ: คนงานก่อสร้าง

ไปโรงพยาบาลเมื่อไม่สบาย?

ถ้าไม่หนักหนาอะไรผมก็ไม่ไปโรงพยาบาลหรอก ส่วนใหญ่ก็ไปคลินิกแต่ต้องจ่ายเอง

ชาวบ้านจะทำอย่างไรหากรู้ว่าจะไม่มีบัตรทอง 30 บาทอีกแล้ว?

เขาควรรอฟังข้อมูลจากรัฐบาล รอจนกว่าอะไรๆ จะชัดเจนกว่านี้

คิดอย่างไรที่มีคนเสนอว่าโครงการ 30 บาทควรเปลี่ยนจากดูแลคนไทยทั้งหมดมาดูแลเฉพาะคนจน ? 

จะวัดยังไงว่าใครเป็นคนจน ได้เงินเดือน 6,000 หรือ 4,000...10,000 หรือ 20,000 เหรอ ผมว่ามันยากนะที่จะบอกว่าใครเป็นคนจน

.....................................

วิริช สิรินัย

อายุ: 40 ปี

อาชีพ: พนักงานรักษาความปลอดภัย

ไปรักษาที่ไหนถ้าไม่สบาย?

ผมใช้สิทธิบัตรทอง 30 บาทที่โรงพยาบาลรัฐ แต่ผมไม่ค่อยจะป่วยก็เลยแทบไม่ได้ใช้

หากยกเลิกบัตรทอง 30 บาท?

ไม่รู้จะบอกยังไงดี แต่ผมอยากให้มันมีต่อไปเหมือนเดิมเพราะเราก็ใช้กันมาแล้วตั้งนาน ถ้ามีการปฏิรูปเราก็อาจต้องรับภาระค่ารักษา ทีนี้ค่าใช้จ่ายในบ้านก็จะสูงแล้วก็เป็นภาระของเราอีก ทุกวันนี้ผมก็จ่ายวันละ 300-400 บาทอยู่แล้ว ถ้าโครงการบัตรทองยังอยู่ผมก็ยังพออยู่ได้

ให้คะแนนความจำเป็นของโครงการบัตรทอง 30 บาทตั้งแต่ 1-10 คะแนน?

เก้า

ค่ารถไปโรงพยาบาลแต่ละครั้ง?

ส่วนใหญ่ผมก็ขึ้นรถเมล์ไปโรงพยาบาลเพราะจ่ายค่าแท็กซี่ไม่ไหว ไหนจะค่าข้าว ค่ายา แล้วยังมีอย่างอื่นอีก ต้องจ่ายเยอะอยู่แล้ว ถ้าเลี่ยงได้ผมก็ไม่ไปหรอกโรงพยาบาล ผมจะไปร้านยาแทน

.....................................

โสมภา  แซ่เฮ้ง

อายุ: 47 ปี

อาชีพ: เจ้าของแผงตลาดสด

โรงพยาบาลที่ใช้บริการ?

ฉันไปรักษาประจำอยู่ที่โรงพยาบาลกรุงเทพคริสเตียนเพราะมีสวัสดิการรักษาอยู่ที่นั่น

สวัสดิการที่ใช้?

ฉันมีประกันสังคม เพราะสามีฉันเขาเป็นทนาย อาชีพเขาช่วยได้เยอะเลยเรื่องค่ารักษาพยาบาล ส่วนลูกสาวก็ใช้ประกันสังคมเหมือนกัน

หากยกเลิกบัตรทอง 30 บาท?

ตั้งแต่มี 30 บาทคนเจ็บตายก็ลดลง แล้วคนก็อยู่ได้นานขึ้นเพราะค่ารักษามันไม่แพง แต่ถ้ารัฐเลิก 30 บาทก็เหมือนผลักภาระให้คนจน คนรายได้น้อยเขาต้องพึ่งโครงการนี้ แต่ปัญหาคือ 30 บาทไปดูแลคนที่เขาจ่ายได้หรือคนรวย ซึ่งพวกนี้เขาไม่ได้สนเรื่องสิทธิ 30 บาทหรอก บางครั้งเขาก็ไม่มาตามนัดหรือไม่เอายาเพราะเขาได้รักษาดีกว่า ถ้าต้องเลิกก็คงกระทบกับคนจน

.....................................

บุญเลิศ จำเริญวิทยกุล

อายุ: 67 ปี

อาชีพ: เจ้าของร้านโชห่วย

โรงพยาบาลที่ไปรักษาประจำ?

โรงพยาบาลรามาธิบดี ผมใช้บัตร 30 บาท ผมเป็นความดันสูงต้องไปหาหมอ 3-4 เดือนครั้ง ปีก่อนไปโรงพยาบาลเพราะเจ็บตา ค่ารักษาตั้ง 9,000 บาทแต่เพราะมีบัตรเลยจ่ายแค่ 30 บาท โครงการนี้ดีที่สุดแล้ว

คิดอย่างไรหากยกเลิกโครงการ?

ผมว่ามันไม่ควรเลิกนะ รัฐต้องช่วยคนจนอย่างเราสิ โครงการนี้จำเป็นจริงๆ

.....................................

ปราณี เล็มปัก

อายุ: 69 ปี

อาชีพ: รับจ้างซักรีดที่ชุมชนแออัดคลองเตย

โรงพยาบาลที่ไปรักษาประจำ?

ที่โรงพยาบาลเจริญกรุงประชารักษ์เขาดูแลดีนะ พวกแม่บ้านหรือยามก็ช่วยเหลือดีมาก โรงพยาบาลเขาไม่เร่งให้เรารีบออกหลังผ่าตัดหรือเจ็บป่วยหนักๆ เขาจะรอให้แน่ใจว่าเราหายดีแล้ว

โรคประจำตัวเรื้อรัง?

ฉันเป็นโรคหัวใจแล้วก็ไปทำบอลลูนขยายหลอดเลือดมา 2 ครั้งเมื่อไม่กี่ปีก่อน แต่ละครั้งก็ไม่ต้องจ่ายแม้แต่บาทเดียวเพราะมีบัตรรักษา ครั้งแรกเขาส่งฉันไปที่โรงพยาบาลยันฮีเพราะหมอฉันเขาไม่ได้จบมาทางผ่าตัดหัวใจ

ทราบหรือไม่ว่ารัฐบาลอาจยกเลิกโครงการ 30 บาท?

เห็นลือกันว่าเขาจะยกเลิก แต่ฉันว่าเขาไม่เลิกจริงหรอก ชาวบ้านไม่ยอมแน่ อย่างล่าสุดนี่ก็เพิ่งเพิ่มค่ารักษาจาก 1,500 เป็น 3,200 บาท (งบประมาณที่จัดสรรให้เป็นรายหัว) บัตร 30 บาทนี่ถือว่าเป็นเพื่อนแท้ของคนจนเลย

.....................................

หล่อลา  แซ่หล่อ

อายุ: 45 ปี

อาชีพ: ผู้ค้าแผงลอยอาหาร

ความสะดวกที่ได้รับจากบัตร 30 บาท?

มันเร็วและง่าย และช่วยผมประหยัดได้เยอะด้วย คุณยื่นบัตรให้เจ้าหน้าที่แล้วระบบมันก็จะจัดการเอง ถ้าไม่มีบัตรก็ต้องไปเสียเวลาเข้าคิวรอนานที่เคาน์เตอร์

ความคิดเห็นต่อโครงการ 30 บาท?  

คนจนนี่ไม่ค่อยได้รักษาหรอก คนรวยเขาสบายอยู่แล้วเพราะเขามีประกันสุขภาพ ที่บ้านผมถึงจะมีบัตร 30 บาทเขาก็ไปหาหมอเฉพาะตอนที่ทนไม่ไหวแล้วเท่านั้น ถ้ายังไหวอยู่ก็ทนกันไป แต่บางครั้งมันก็ร้ายแรงและสายเกินไป บางคนก็ตาย   แล้วค่ารถก็แพงเพราะโรงพยาบาลอยู่ไกลมาก เด็กเกิดใหม่บางคนก็ตายเพราะคลอดที่บ้าน บางทีแม่ก็ตายไปด้วยเหมือนกัน พออะไรๆ พัฒนาเดี๋ยวนี้มันก็ดีขึ้น

หากยกเลิกโครงการบัตรทอง 30 บาท?

ผมอ่านเจอตามโซเชียลว่าเขาอาจเลิกโครงการเร็วๆ นี้ คนจนคงลำบากหนักเพราะค่ารักษาแพงมาก แต่จริงๆ แล้วข่าวก็ยังไม่ชัดนะ ที่จริงเป็นยังไงก็ยังไม่รู้เลย

.....................................

สมบัติ  พลศาสตร์

อายุ: 50 ปี

อาชีพ: ผู้ค้าแผงอาหาร

โรงพยาบาลที่ใช้บริการ?

ถ้าเปิดร้านอยู่ฉันก็จะไปที่โรงพยาบาลตำรวจเพราะไม่ไกลจากร้านมาก ถ้าไม่สบายตอนหยุดร้านก็จะไปที่โรงพยาบาลมเหสักข์

สมาชิกครอบครัวและสวัสดิการรักษาพยาบาลที่ใช้?

ฉันใช้บัตรทอง 30 บาททั้ง 2 ที่ ลูกชายก็ใช้บัตร 30 บาททั้งคู่เหมือนกัน 

หากยกเลิกบัตรทอง 30 บาท?

ถือว่าแย่ที่สุดแล้ว ฉันไม่เห็นด้วยเลย บางคนเขาไม่มีเงินค่ารักษา ลำพังค่ารถจากบ้านมาโรงพยาบาลมันก็แพงอยู่แล้ว   พวกนี้เขาอยู่ไกลโรงพยาบาลมาก มาหาหมอทีหนึ่งก็เสียเวลาตั้งหลายชั่วโมง ฉันไม่คิดว่าเขาจะจ่ายค่ารักษาได้หรอกถ้ารัฐบาลยกเลิกโครงการจริง

.....................................

เจริญชัย สดแก้ว

อายุ: 52 ปี
อาชีพ: คนงานก่อสร้าง

สิ่งที่ทำเมื่อเจ็บป่วย?

ถ้าไม่ร้ายแรงผมก็ไปซื้อยาที่ร้านยา จะไปโรงพยาบาลก็เฉพาะตอนที่ร้ายแรงจริงๆ ครับ

ประโยชน์ที่ได้รับจากโครงการ 30 บาท?

แฟนผมเป็นข้าราชการผมก็เลยไม่ต้องใช้ 30 บาท แต่ผมว่ารัฐบาลไม่ควรยกเลิกนะ หลายคนเขาไม่ได้มีสิทธิพิเศษเหมือนผม

.....................................

อุบล อ่อนแก้ว

อายุ: 62 ปี

อาชีพ: ผู้ค้าแผงอาหาร

ความถี่การใช้บัตร 30 บาท?

ฉันใช้บัตร 30 บาทประจำ ฉันไปตรวจสุขภาพและเอายาเบาหวาน ความดัน และยาไขมันที่คลินิกคลองเตยทุกเดือน           

ใช้บริการคลินิกแม้เจ็บป่วยเล็กน้อย เช่น เป็นหวัด?

ปวดหัวหรือเจ็บคอฉันก็ไปด้วย  ถ้าเขาเจออะไรร้ายแรงก็จะส่งไปที่โรงพยาบาลเจริญกรุงประชารักษ์  ถ้าน้ำตาลฉันสูงมากเขาก็จะนัดตรวจทุกวันจันทร์จนกว่าน้ำตาลมันจะลง

หากยกเลิกโครงการบัตรทอง 30 บาท?

แย่เลย คนจนคงแย่เพราะค่ารักษาแต่ละทีก็แพงมาก

ที่มา: บางกอกโพสต์