สธ. จัดทำรายงาน ‘ภาพอนาคตระบบสาธารณสุขไทย’ อ่านรายละเอียดฉบับเต็มได้ที่นี่

กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) ได้ใช้กระบวนการ Foresight ซึ่งเป็นนวัตกรรมเชิงนโยบาย คาดการณ์รูปแบบอนาคตระบบสาธารณสุขไทย ภายใต้รายงาน ‘ภาพอนาคตระบบสาธารณสุขไทย (Thailand Health Care System Foresight)’

สำหรับบทสรุปของรายงานฉบับนี้ ระบุว่า ประเทศไทยมีการพัฒนาระบบสาธารณสุขจนได้รับการยอมรับจากนานาประเทศ ประชาชนสามารถเข้าถึงระบบบริการสุขภาพพื้นฐานได้อย่างทั่วถึงและครอบคลุม ตามสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ กองทุนประกันสังคม และสวัสดิการข้าราชการ 

ทั้งนี้ จากจุดปัจจุบันเมื่อมองไปในอนาคต ระบบสาธารณสุขไทยจะเผชิญความท้าทายในสภาวะที่โลกพัฒนาอย่างไม่หยุดยั้ง ทั้งการเปลี่ยนแปลงด้านประชากรในการเข้าสู่สังคมสูงวัย โรคไม่ติดต่อเรื้อรังและโรคอุบัติใหม่ การเปลี่ยนแปลงด้านสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพประชาชน ค่านิยมของคนรุ่นใหม่ และที่สำคัญคือความก้าวกระโดดของเทคโนโลยี พร้อมกันนั้นเมื่อทั่วโลกและไทยเผชิญกับวิกฤตโควิด-19 เป็นเวลากว่า 3 ปี

เหล่านี้ ได้ส่งผลกระทบหลายประการต่อระบบสาธารณสุขและสุขภาพของประชาชน รวมถึงสภาพเศรษฐกิจของประเทศและทั่วโลก

การมองภาพอนาคตระบบสาธารณสุขไทยด้วยเครื่องมือ Foresight เป็นหนึ่งในเครื่องมือสำคัญที่ช่วยฉายภาพอนาคต ทำให้ได้เห็นสัญญาณแนวโน้มและปัจจัยสำคัญที่อาจส่งผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงที่ครอบคลุมทุกมิติ ทั้งการระดมความคิดจากการสัมภาษณ์การเสวนาผู้ทรงคุณวุฒิเพื่อวิเคราะห์และสังเคราะห์ภาพอนาคตระบบสาธารณสุขของประเทศไทยใน 2 ฉากทัศน์ คือ

ฉากทัศน์ที่ 1 อนาคตแบบไปตามแนวโน้มปกติ (Business as Usual Scenario) จะพบกับความเสี่ยงในความไม่ยั่งยืนของระบบสุขภาพซึ่งส่งผลกระทบกับผลลัพธ์สุขภาพของประชาชน เนื่องจากแนวโน้มความต้องการบริการสุขภาพจะสูงขึ้นมาก ซึ่งทำให้รายจ่ายด้านสุขภาพของประเทศมีแนวโน้มสูงขึ้นในขณะที่ระบบยังมีข้อจำกัดในด้านงบประมาณบุคลากรและกฎระเบียบ 

อย่างไรก็ตาม เมื่อมองไปใน ฉากทัศน์ที่ 2 อนาคตที่พึงปรารถนาของระบบสาธารณสุขไทย (Preferred Future Scenario) จะพบว่า ยังมีโอกาสต่าง ๆ จำนวนมากหากไทยได้เรียนรู้ประสบการณ์ที่ดีจากการบริหารจัดการโควิด-19 ที่ผ่านมาและใช้ประโยชน์จากข้อมูลและเทคโนโลยี ปรับระบบบริการและการทำงานรวมถึงกำลังคนในรูปแบบใหม่ การให้ความสำคัญกับสุขภาพเชิงส่งเสริมและป้องกัน บริการสุขภาพปฐมภูมิมากยิ่งขึ้น ใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและลดต้นทุน สร้างสรรค์บริการใหม่ ๆ ปรับกระบวนทัศน์สู่การนำประชาชนมาเป็นศูนย์กลางในการให้บริการสุขภาพ กระจายอำนาจสู่พื้นที่ เตรียมการเผื่อในภาวะฉุกเฉินในอนาคต เปิดโอกาสให้ภาคส่วนอื่นทั้งภาคเอกชนและภาคประชาชนมามีส่วนร่วมในระบบสาธารณสุขปรับเปลี่ยนจากการทำให้ประชาชนสามารถเข้าถึงบริการสาธารณสุข มาเป็นการทำให้บริการสาธารณสุขเข้าถึงประชาชน เพื่ออำนวยความสะดวกเพิ่มประสิทธิภาพและลดต้นทุน

นอกจากนั้น ยังสามารถนำจุดแข็งด้านสุขภาพของประเทศ พัฒนาไปสู่เศรษฐกิจสุขภาพ สร้างความเชื่อมโยงในห่วงโซ่คุณค่าสินค้าและบริการสุขภาพ กลายเป็นเครื่องยนต์เศรษฐกิจใหม่ของประเทศ ยกระดับเป็นศูนย์กลางทางการแพทย์และด้านวิจัยและพัฒนาชั้นเลิศของภูมิภาค ตลอดจนสามารถพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมทางการแพทย์ขึ้นมาใช้ได้เองในประเทศ ลดการพึ่งพาเทคโนโลยีจากต่างประเทศ และมีความมั่นคงด้านสุขภาพอย่างแท้จริง

อ่านรายละเอียดฉบับเต็มได้ที่ : https://spd.moph.go.th/wp-content/uploads/2023/08/Thaihealthcareforsight.pdf