ข้ามไปยังเนื้อหาหลัก

ตั้งแต่วันที่ 1 ก.พ. 2565 เป็นต้นไป สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ได้ยกระดับบัตรทองด้วยนโยบาย “สิทธิบัตรทองเลือกฟอกไตในแบบที่ใช่” เพื่อให้ผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายสามารถตัดสินใจร่วมกับแพทย์ในการเลือกวิธีการบำบัดทดแทนไต ว่าจะใช้การล้างไตผ่านทางช่องท้อง (CAPD) หรือฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม (HD)

อย่างไรก็ดี ทั้งหมดนี้จะต้องขึ้นอยู่กับความเหมาะสม ความพร้อม สภาพร่างกาย สภาพที่อยู่อาศัย ฯลฯ ซึ่งผู้ป่วยจะสามารถปรึกษาหารือและประเมินร่วมกับแพทย์เจ้าของไข้ได้

โรงพยาบาลอุตรดิตถ์เป็นหนึ่งในโรงพยาบาลที่มีความพร้อมในเรื่องของการรักษาโรคไตวายเรื้อรัง มีทั้งผู้ให้คำปรึกษาการบำบัดทดแทนไต มีพยาบาลไตเทียมที่ผ่านการอบรม HD และ CAPD หรือจะเป็นการดูแลแบบประคับประคอง กรณีที่แพทย์ไม่มีเวลาให้คำปรึกษา ฯลฯ โดยการรับคำแนะนำจะต้องมีผู้ป่วยและคนในครอบครัวมาร่วมรับฟังและตัดสินใจการรักษา เพื่อให้ครอบครัวทราบและดูแลผู้ป่วยได้

The Coverage พูดคุยกับ อัศม์เดช เจริญผล บุตรชายของ นางสุธี เจริญผล อายุ 62 ปี ผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย ที่ได้รับการรักษาไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายผ่านสิทธิบัตรทอง มานานกว่า 9 ปี ณ โรงพยาบาลอุตรดิตถ์

อัศม์เดช บอกเล่าถึงจุดเริ่มต้นของรักษาว่า แม่มีโรคประจำตัวเป็นเบาหวาน ความดันโลหิตสูง และไขมันในเส้นเลือด จนเมื่อวันที่ 16 ก.ค. 55 มีอาการเหนื่อยหอบ ความดันสูงเฉียบพลัน และภาวะน้ำท่วมปอด แพทย์พบว่าแม่มีค่าของเสียสูงมาก และได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย ที่เป็นภาวะฉุกเฉินต้องได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมทันที

ภายหลังอาการดีขึ้น แพทย์ได้เข้ามาพูดคุยถึงการรับเลือกวิธีการรักษาโดยมีแม่และตนเข้ารับฟังข้อมูล ได้ทราบข้อดีข้อเสียของแต่ละวิธีการรักษา ค่าใช้จ่าย รวมถึงการปฏิบัติตัว เพื่อเลือกวิธีการรักษาตามที่ต้องการ ท้ายที่สุดแม่และตนก็ตัดสินใจเลือกการรักษาด้วยการล้างไตผ่านทางช่องท้อง และวางสายล้างไตทางช่องท้องในวันที่ 22 มี.ค. 2556 และเริ่มกับไปทำน้ำยาที่บ้านในวันที่ 8 เม.ย. 2556

“ณ ตอนนั้นการรักษาด้วยการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมต้องจ่าย 1,500 บาท/ครั้ง อาทิตย์ละ 2-3 ครั้ง โดยยังไม่รวมค่าเดินทาง ในการมาโรงพยาบาลโดยคุณเบียร์เองก็ต้องหยุดงานเพื่อพาแม่มารักษา ทำให้สูญเสียรายได้อีกด้วย แต่การล้างไต้ผ่านทางช่องท้องนั้นไม่เสียค่าใช้จ่ายใดๆ และสามารถทำได้ที่บ้าน และโรงพยาบาลก็ส่งน้ำยามาให้ที่บ้านเลย” อัศม์เดช เล่า

จากการล้มป่วยครั้งนั้นทำให้แม่ไม่สามารถใช้แขนขวาได้ การเปลี่ยนถ่ายน้ำยาล้างไตจึงตกเป็นหน้าที่ของตนต้องไปเรียนรู้วิธีการเปลี่ยนถ่ายน้ำยาล้างไต โดยมีเจ้าหน้าที่พยาบาลของโรงพยาบาลอุตรดิตถ์สอนคำแนะนำอย่างดีตลอด 4 วัน โดยสอนจนกว่าเราจะทำได้ถูกต้อง 100 เปอร์เซ็นต์ รวมถึงการเตรียมการของสถานที่ว่าควรมีห้องแบบไหน เตียง โต๊ะแบบไหน เพื่อให้เหมาะสมและปลอดภัยกับผู้ป่วย

อัศม์เดช บอกอีกว่า แต่ละวันต้องล้างไตผ่านทางช่องท้อง 4 ครั้ง แต่ด้วยตนเองต้องไปทำงานจึงไม่สามารถทำได้ครบ 4 ครั้ง จึงปรึกษากับพยาบาลและได้รับคำตอบว่าอย่างน้อยให้ล้าง 3 ครั้ง/วัน แต่ในตอนกลางคืนต้องให้แม่ปัสสาวะ 2-3 ครั้ง เพื่อให้ของเสียลดลงด้วย หากวันไหนไม่ได้ทำงานก็ต้องล้าง 4 ครั้ง/วัน

“ถึงแม้ตอนนี้การรักษาด้วยการฟอกเลือดจะฟรีแล้ว แต่สำหรับแม่และตัวเองแล้วก็ยังรู้สึกว่าการล้างไตผ่านทางช่องท้องสะดวกกว่าอยู่ดีในหลายๆ ด้านอยู่ดี” อัศม์เดช ระบุ

จนเมื่อวันที่ 27 ก.พ. ที่ผ่านมาพยาบาลได้ติดต่อมาว่าโรงพยาบาลได้มีการนำเครื่องล้างไตทางช่องท้องแบบอัตโนมัติมาให้ผู้ป่วยไตวายเรื้อรัง ให้แม่เปลี่ยนการรักษา โดยสามารถล้างในตอนกลางคืน 10 ชม. และปลดในตอนเช้า ส่วนหนึ่งแม่เองก็มีค่าของเสียเยอะจากจำนวนการล้างที่ไม่เพียงพอ และเห็นว่าเราเองก็ไม่สามารถล้าง 4 ครั้ง/วันได้ เราก็เลยตกลงใช้ และพยาบาลก็มาสอนวิธีการใช้งานให้กับเรา

“จากที่ใช้มาก็ดีมาก ทำให้เวลากลางคืนทั้งแม่และเราก็สามารถพักผ่อนได้อย่างเต็มที่ กลางวันเราเองก็สามารถถออกไปทำงานได้โดยไม่ต้องกังวลอะไร ทั้งยังสามารถป้องกันการติดเชื้อได้ดี เพราะการเปลี่ยนด้วยมือที่ต้องทำ 3 รอบ/วัน มีการสัมผัสจุกเปลี่ยนน้ำยาถอดเข้า-ออก เป็น 6 ครั้ง แต่พอใช้เครื่องล้างอัตโนมัติ 1 รอบ/วัน สัมผัสเพียง 2 ครั้งเท่านั้น ทำให้ความเสี่ยงการติดเชื้อก็น้อยมากๆ” อัศม์เดช เล่า

ตั้งแต่ล้างไตมาตั้งแต่ปี 2556 จนถึงปัจจุบัน รวม 9 ปี จากการรักษาความสะอาดอย่างดี แม่ไม่เคยพบการติดเชื้อในช่องท้องและการติดเชื้อที่แผลช่องทางออกสายล้างไต

เขา ได้กล่าวทิ้งท้ายว่า เครื่องล้างไตผ่านทางช่องท้องอัตโนมัติเป็นอุปกรณ์ที่มีประโยชน์มากๆ หากได้รับการสนับสนุนยิ่งขึ้น ก็จะช่วยให้คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยและคนในครอบครัวดีขึ้นไปอีก ทั้งผู้ป่วยและผู้ดูแลก็สามารถพักผ่อนได้อย่างเต็มที่ สุขภาพจิตก็ดีขึ้นด้วย อยากให้ผู้ป่วยรายอื่นๆ ได้ใช้เยอะๆ เช่นกัน เพราะว่าเป็นทางเลือกที่ดี